نام ناشر | |
نام مولف | |
سال انتشار | 1393 |
نوبت انتشار | 1 |
قطع کتاب | وزیری شومیز |
تعداد صفحه | 196 |
شابک | 9786003460881 |
خشونت را باید موضوعی مبهم تلقی کرد که علیرغم اجماع نظری در رد و انکار آن، در حیات اجتماعی انسان، گسترهای بس وسیع دارد. انسانها طی سالیان متمادی از خشونت آسیب دیده و متضرر شدهاند؛با این وجود بشر همواره خشونت را تحمل یا اعمال نکرده است. لحظاتی ممتاز در تاریخ به چشم میخورد که آدمی به خشونت خود نسبت به همنوعش وقوف یافته و در صدد پیدا کردن راهی برای غلبه بر آن برآمده است. آنچه امروزه نگرانی جوامع مختلف را باعث شده است، همانا وسعت و گسترش روزافزون خشونت میباشد. کمتر روزی پیش میآید که رسانهها ستونهای چندی از صفحات خود و یا بخشهایی از اخبار خود را به شرح اعمال خشونتآمیز اختصاص ندهند. همه روزه شاهد ارتکاب رفتارهای خشونتآمیز در سطح فردی و اجتماعی هستیم.
افزایش نرخ قتل، ضرب و جرح، تجاوز، نزاع، گسترش جنگها و نزاعهای داخلی، درگیریهای قومی و مذهبی، و شورشهای اجتماعی همگی نشان دهندة این واقعیت است که سطح گرایش به خشونت همه روزه در حال افزایش و تغییر الگو میباشد. تا یک دهة پیش، زمانی که دربارة خشونت صحبت میشد، ذهن افراد عمدتاً معطوف به برخی گونههای خاص از خشونت، نظیر خشونت علیه زنان و یا خشونت علیه کودکان میگشت؛ اما امروزه دیگر صحبت از یک یا چند گونهی خاص از خشونت معنادار نمیباشد. آنچه امروزه توجه همگان را به خود معطوف نموده گسترش خشونت در تمامی اشکال و مظاهر آن میباشد.
حال این سوالات به ذهن متبادر میشود که اصولاً خشونت چیست؟چه عواملی در شکلگیری خشونت دخیلاند؟راهکارهای مقابله با خشونت کدامند؟این پرسشها تنها بخشی از سوالاتی است که در نگاه نخست ممکن است در ذهن ما پیرامون مسئله خشونت شکل بگیرد. پاسخ به این سوالات میتواند مسیری را ترسیم نماید که حرکت در آن مسیر، نهایتاً ما را به جایگاهی میرساند که با شناخت صحیح عوامل موثر در گرایش به خشونت، قادریم راهکارهایی را برای مقابله با آن ارائه نماییم.
فهرست مطالب
مقدمه
فصل اول: بررسی لغوی و اصطلاحی واژگان کلیدی تحقیق
1. خشونت
2. زمینه
3. محرومیت
4. رسانه
5. فرهنگ
6. پیشگیری
فصل دوم: بررسی تعاریف موجود و دستیابی به تعریف مطلوب از خشونت
فصل سوم: طبقهبندی انواع خشونت
1. تقسیم بر مبنای افراد موضوع خشونت
2. تقسیم براساس عامل ارتکاب خشونت
3. تقسیم براساس عامل ضرورت
4. تقسیم بر مبنای عامل جواز (مشروعیت)
5. خشونت قانونی و غیرقانونی
6. تقسیمبندی خشونت بر مبنای واکنش جامعه نسبت به آن
7. خشونت مفید و مضر
8. تقسیم براساس نوع خشونت اعمال شده
9. خشونت ذاتی و اکتسابی
فصل چهام: گونهشنـاسی خشونت
1. خشونت خانگی
2. خشونت بر ضد زنان
3. خشونت علیه کودکان
4. خشونت جوانان
الف. قتل
ب. خودکشی
5. خشونت جنسی
6. خشونت سیاسی
فصل پنجم: مفهومشناسی «زمینههای» خشونتگرایی
1. علت
2. عامل
3. وضعیت (موقعیت)
فصل ششم: سابقهی تحقیقاتی و مطالعات در این زمینه
1. تحقیقات با جنبهی زیستشناسی
2. مطالعات جامعهشناسانه
3. مطالعات با صبغهی روانشناسی
مبحث نخست: زمینههای زیستی
گفتار نخست: نظریات مربوط به دوران غیرعلمی جرمشناسی
گفتار دوم: نظریات مربوط به نمود جسمانی
بند نخست: تیپشناسی زیستی «کرچمر»
بند دوم: تیپشناسی «شلدون»
بند سوم: مطالعات همسران «گلوک»
بند چهارم: تحقیقات «کورتز»
گفتار سوم: بررسی رابطهی میان خشونت با اختلالات ژنتیکی و عصبی ـ هورمونی
بند نخست: هورمونها
بند دوم: «کروموزوم»ها
الف. تأثیر کروموزوم X اضافی بر گرایش به خشونت در زنان
ب. تاثیر کروموزوم Y اضافی بر گرایش به خشونت در مردان
بند سوم: دستگاه عصبی
بند چهارم: «ژن»ها
گفتار چهارم: رابطهی میان تغذیه و گرایش به خشونت
گفتار پنجم: تأثیر مصرف الکل و مواد مخدر در گرایش به خشونت
بند نخست: الکل
بند دوم: مواد مخدر
گفتار ششم: مکانیزم خشم
مبحث دوم: دیدگاههای روانشناختی
گفتار نخست: تحلیلهای غریزهگرایانه و نظریات مخالف آن
گفتار دوم: رابطهی میان «اختلال شخصیت ضد اجتماعی» و خشونت
گفتار سوم: رابطهی میان استرس و خشونت
گفتار چهارم: نظریهی بحران
گفتار پنجم: نظریهی «ناکامی ـ پرخاشگری»
مبحث سوم: تأثیر عوامل محیطی در برانگیختن خشونت
گفتار نخست: رابطه میان متغیرهای آب و هوایی و خشونت
گفتار دوم: رابطهی میان آلودگی هواو پرخاشگری
گفتار سوم: رابطهی میان ازدحام جمعیت و خشونت
مبحث چهارم: رابطهی میان محیط خانوادگی و گرایش به خشونت
مبحث پنجم: زمینههای اجتماعی گرایش به خشونت
گفتار نخست: نظریات جامعه شناختی
بند نخست: نظریات «یادگیری اجتماعی»
بند دوم: تحلیلهای مارکسیستی
بند سوم: نظریه «فشار»
بند چهارم: مکتب شیکاگو
بند پنجم: نظریه «محرومیت ـ پرخاشگری»
1. مدل محرومیت نزولی
2. مدل محرومیت ناشی از بلند پروازی
3. مدل محرومیت ناشی از بازگشت به دوران گذر
گفتار دوم: بررسی اوضاع و احوال کشور از منظر شاخصهای مرتبط با محرومیتهای ساختاری
بند نخست: سیاستهای جمعیتی
بند دوم: مهاجرت
بند سوم: بیکاری
بند چهارم: وضعیت اقتصادی
مبحث ششم: زمینههای فرهنگی
گفتار نخست: رابطهی میان پیشینهی فرهنگی ـ تاریخی و گرایش به خشونت
گفتار دوم: رابطهی میان برداشتهای سطحی از دین و خشونت
بند نخست: رابطهی میان مجازات و خشونت
بند دوم: رابطهی ظاهری میان امر به معروف و نهی از منکر و گرایش به خشونت
بند سوم: رابطهی میان انحرافات مذهبی و گرایش به خشونت
گفتار سوم: تأثیر رسانههای جمعی در گرایشبه خشونت
بند نخست: رسانههای جمعی و خشونت
الف. تأثیرات کوتاه مدت
ب. تأثیرات بلند مدت
بند دوم: تأثیر بازیهای رایانهای بر گرایش به خشونت
الف. نقش بازیهای رایانهای در گسترش خشونت
ب. نتایج آمارها و تحقیقات پیرامون تاثیر بازیهای رایانهای بر گرایش به خشونت
فصل هفتم: تحلیل علمی جرمشناسی
مبحث نخست: مفهوم پیشگیری و طبقهبندی آن
1. پیشگیری عام و خاص
2. پیشگیری انفعالی و پیشگیری فعال
3. پیشگیری براساس الگوی پزشکی
4. پیشگیری وضعی و پیشگیری اجتماعی
5. پیشگیری دفاعی و پیشگیری آزادی بخش (رهایی بخش)
مبحث دوم: راهکارهای مقابله با عوامل زیستی گرایش به خشونت
گفتار نخست: راهکارهای عام
بند نخست: گسترش خدمات پزشکی ـ درمانی
بند دوم: تهیه شناسنامهی سلامت
گفتار دوم: راهکارهای خاص
بند نخست: درمان دارویی خشم
بند دوم: تئوری برانگیختگی عصب
مبحث سوم: راهکارهای مقابله با عوامل روانی گرایش به خشونت
گفتار نخست: راهکارهای عام
بند نخست: آموزش مهارتهای زندگی
بند دوم: فراگیری روشهای مقابله با فشارهای روانی
1. شناخت درمانی
2. رفتار درمانی.
3. بهرهگیری از مکانیزم دفاعی موثر در برابر اضطراب
گفتار دوم: راهکارهای خاص
بند نخست: آموزش کنترل خشم
بند دوم: نقش «پالایش روانی» در پیشگیری از خشونت
مبحث چهارم: پیشگیری از عوامل محیطی موثر در گرایش به خشونت
گفتار نخست: مقابله با آلودگی هوا
مبحث پنجم: پیشگیری از زمینههای اجتماعی گرایش به خشونت
گفتار نخست: راهکارهای اقتصادی
بند نخست: مقابله با فقر و نابرابریهای اجتماعی
بند دوم: مبارزه با بیکاری
گفتار دوم: راهکارهای سیاسی
بند نخست: راهکارهای عام
1. گسترش شایسته سالاری و تقسیم صحیح ظرفیتهای اجتماعی
2. التزام به تکثرگرایی سیاسی
3. احترام به آزادی عقاید و اندیشهها
4. عمل به اصول قانون اساسی
5. خودداری از درگیرهای جناحی و تضعیف وحدت ملی.
بند دوم: راهکارهای خاص
1. نظریه ساختار امنیتی ارتجاعی
2. گسترش روحیهی نقد و انتقادپذیری
مبحث ششم: پیشگیری از زمینههای فرهنگی گرایش به خشونت
گفتار نخست: پیشگیری از زمینههای به ظاهر دینی گرایش به خشونت
بند نخست: راهکارهای عام
1. احترام به آزادی اقلیتهای دینی و مذهبی
2. محوریت فرهنگ دینی در تعامل سازنده با افراد
بند دوم: راهکارهای خاص
1. پرهیز از اختلافافکنی و درگیریهای مذهبی
2. تجدید نظر در نحوهی اجرای اصل مترقی امر به معروف و نهی از منکر
گفتار دوم: راهکارهای مقابله با اثرات رسانههای جمعی در گسترش خشونت
بند نخست: راهکارهای مقابله با تأثیرات منفی رسانههای جمعی در گرایش به خشونت
الف: راهکارهای عام
ب. راهکارهای خاص
بند دوم: مقابله با آسیبهای ناشی از بازیهای رایانهای
الف. راهکارهای عام
ب. راهکارهای خاص
منابع و مأخذ