کلید واژه های اصول فقه دانشگاهی

کتاب کلید واژه های اصول فقه دانشگاهی

• یکی از دروسی که پیش روی داوطلبان کارآموزی وکالت است، درس اصول فقه است. به طور کلی اصول فقه درسی است که بسیاری از داوطلبان آزمون کارآموزی وکالت با آن مشکل داشته و اقدامات متفاوتی توسط اساتید ارجمند برای یاری رساندن به داوطلبان در جهت حل این مشکل صورت گرفته است، که خوشبختانه این مشکل داوطلبان در سال های اخیر، نسبت به سال های قبل تر کاهش یافته و آموزش درس اصول فقه، روند بهتری را طی میکند.
• در سال 1390 شروع به تالیف کتاب اصول فقه دانشگاهی شد و تصمیم بر این بود کتابی ساده و روان در زمینه اصول فقه تقدیم جامعه حقوق کنیم که این امر در سال 1392 به پایان رسید و خداوند متعال را شاکرم که اکنون که چهار سال از چاپ اول این اثر بیش از 40 نوبت چاپ شده است و همکاران بزرگوار این کتاب را به عنوان منبع درسی در دانشگاه های مختلف تدریس می کنند.
• این کتاب جهت مطالعه دانشجویان در دانشکده های حقوق با توجه به ویرایشات مختلف و نقد و برسی های صورت گرفته بر روی آن، منبع مناسبی است.

 وضع الفاظ

لفظ و معنا

«لفظ» و «معنا» را با ذکر مثالی توضیح می‌دهیم:

مثال: ماده 12 قانون مدنی:

مال غیرمنقول آن است که از محلی به محل دیگر نتوان نقل نمود، اعم از اینکه استقرار آن ذاتی باشد یا به‌واسطه عمل انسان، به‌نحوی‌که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص خود مال یا محل آن شود.

1ـ لفظ یعنی اسمی که فردی برای موضوع یا شئ یا انسانی گذاشته است.

2ـ معنا یعنی آن چیزی که با شنیدن یک ‌لفظ به ذهن انسان می‌رسد.

با توجه به عبارت مال غیرمنقول:

1ـ «لفظ» در اینجا: عبارت مال غیرمنقول است (زیرا اسمی که قانون‌گذار برای یک شئ گذاشته است).

2ـ «معنا» در اینجا: آن چیزی است که با شنیدن لفظِ مال غیرمنقول به ذهن می‌رسد (مالی که از محلی به محل دیگر نتوان نقل نمود؛ به‌نحوی‌که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص خود مال یا محل آن شود).

ـ نام‌های دیگر لفظ عبارتند از: 1ـ موضوع 2ـ دال 3ـ ماوُضِع.

ـ نام‌های دیگر معنا عبارتند از: 2ـ موضوع‌له 2ـ مدلول 3ـ ماوُضِع‌له.‌

تعریف وضع

وضع یعنی نام‌گذاری؛ با این توضیح که اگر «فرد» یا «افرادی» بر روی انسان یا شئ، اسمی بگذارند، به این عمل «وضع» می‌گوییم.‌

مثال اول: ماده 121 قانون آیین دادرسی مدنی:

تأمین در این قانون عبارت است از توقیف اموال اعم از منقول و غیرمنقول.

قانون‌گذار نامِ «توقیف اموال اعم از منقول و غیرمنقول» را «تأمین» گذاشته است (به این عمل قانون‌گذار؛ وضع می‌گوییم).

مثال دوم: ماده 159 قانون آیین دادرسی مدنی:

دعوای ممانعت از حق عبارت است از: تقاضای کسی که رفع ممانعت از حق ارتفاق یا انتفاع خود را در ملک دیگری بخواهد.