اصول فقه به روش ساده جلد اول

طراح مباحث اصولی به صورت جامع و روان همراه با مثال های متعدد حقوقی به انضمام خلاصه مطالب، نمودارها و جداول و سوالات آزمون وکالت و سراسری

فهرست

کلیات

تعریف فقه
تعریف اصول فقه
موضوع علم اصول فقه
فایده و منفعت اصول فقه
کاربرد اصول فقه در حقوق
تاریخچه اصول فقه
تقدم اهل سنت بر شیعیان در ورود به عرصه علم اصول فقه:
پیدایش علم اصول فقه:
موسس اصول فقه
اولین تالیف و اولین مولف در اصول فقه
خلاصه مطلب

فصل اول :وضع الفاظ

تعریف وضع
ارکان وضع
دلالت
اقسام دلالت
دلالت عقلی:
دلالت طبعی یا طبیعی:
دلالت وضعی
دلالت وضعی لفظی
دلالت مطابقی
دلالت تضمنی
دلالت التزامی
اقسام وضع
وضع تعیینی
وضع تعینی
اقسام وضع تعیینی
خلاصه مطالب
حقیقت و مجاز
شرایط مجاز
1- وجود علاقه
2- وجود قرینه
اقسام قرینه
1-قرینه صارفه یا مانعه
2-قرینه معینه یا موضحه
خلاصه مطالب
علائم حقیقت و مجاز
1-تصریح واضع و عدم تصریح واضع
2-تبادر و عدم تبادر:
3-اطراد و عدم اطراد
4-استفاده از حمل و سلب
خلاصه مطالب
اقسام حقیقت:
1-حقیقت لغوی
2-حقیقت عرفی
عرف شرع(عرف شارع)و عرف متشرعه
اقسام موضوعات احکام
اقسام حقیقت عرفی خاص
1-حقیقت شرعی
الف) حقیقت شرعی و مجاز شرعی
ب) حقیقت شرعی و حقیقت متشرعه
ثمره و فایده بحث حقیقت شرعی:
پاسخ مسئله وجود یا عدم وجود حقیقت شرعیه
2- حقیقت متشرعه
3-حقیقت قانونی
تحلیل ماده224 قانون مدنی
تعارض بین اقسام حقیقت
خلاصه مطالب
اقسام لفظ
اقسام لفظ از جهت دلالت بر معنا
1- نص:
2- ظاهر
3- ماول
4- مجمل
عوامل موجب بروز اجمال در کلام
1-به کار بردن ((مشترک لفظی)) بدون وجود((قرینه معینه یا موضحه))
2- در تقدیر گرفتن لفظ یا الفاظی
3-حذف اجزا و ارکان جمله
4- ساختار جمله
5-استفاده از کلمات مبهم
خلاصه مطالب
اصول لفظیه
خلاصه مطالب

فصل دوم:اوامر

معنای امر
امر در لغت
امر در اصطلاح
روش های بیان امر
صیغه امر
ماده امر
کلماتی که دلالت بر امر دارند
جمله خبری در مقام انشاء
ارکان امر
دلالت امر
امیر عقیب به حظر
ویژگی های امر
از حیث مره یا تکرار
از حیث فور یا تراخی
لزوم یا عدم لزوم کف نفس
فایده بحث
خلاصه مطالب
وجوه اشتراک و افتراق امر و نهی
وجوه اشتراک امر و نهی
وجوه افتراق امر و نهی
دلالت نهی بر فساد و بطلان
نهی در عبادات
نهی از معاملات
اجتماع امر و نهی
خلاصه مطلب

فصل چهارم:مفاهیم

تعریق منطوق و مفهوم
اقسام منطوق
1-منطوق صریح
منطوق غیر صریح
اقسام منطوق غیر صریح
1-دلالت اقتضا
2-دلالت تنبیه یا ایماء
3-دلالت اشاره
خلاصه مطالب
اقسام مفهوم
اقسام مفهوم
اقسام مفهوم موافق
اقسام مفهوم مخالف
1-مفهوم شرط
مفهوم غایت
دخول غایت در مغیی
3-مفهوم حصر(استثنا)
حصر
استثناء
4-مفهوم وصف
1- وصف یا قید توضیحی یا موضوعی یا تاکیدی
2- وصف یا قید احتزازی
3- وصفی که جایگزین دارد
4- وصف غالبی
5- مفهوم لقب
6- مفهوم عدد
خلاصه مطالب

فصل پنجم :عام و خاص

تعریف عام و خاص
الفاظ عام
1-ادات عام
2-لفظ جمع
3-نکره در سیاق نفی یا نهی
4-مفرد مضاف
اقسام عام
1-عام افرادی
2-عام مجموعی
3-عام بدلی
تخصیص
الف)ارکان تخصیص
ب)شرایط تخصیص
1- لزوم وجود تنافی و تعارض میان عام و خاص
2-خاص از عام خروجی موضوعی نداشته باشد
پ)تخصیص اکثر
اقسام مخصص
مخصص لفظی و غیر لفظی
مخصص متصل و منفصل
فایده تقسیم مخصص به مخصص متصل و منفصل
آیا عمل به عام پیش از فحص و جستجو از مخصص جایز است
آیا عام در افراد مخصص خود ظهور و حجیت دارد؟
اقسامم مخصص متصل
1-صفت
2-استثنا
3-شرط
4-متمم یا قید
5-غایت
ث) یک مخصص بعد از چند عام
ج)تخصیص عام با مفهوم
خلاصه مطالب
اجمال مخصص
1-گاه مخصص از تمام جهات مجمل است
2-گاه مخصص از بعضی جهات مجمل است
اقسام اجمال مفهومی
1-اجمال مفهومی اقل و اکثر
2-اجمال مفهومی متباینین
سرایت اجمال مخصص به عام
خلاصه مطالب
دوران بین نسخ و تخصیص
نسخ
ارکان نسخ
اقسام نسخ
الف)نسخ صریح و ضمنی
اقسامنسخ صریح
ب)نسخ کلی و جزئی
مقایسه نسخ و تخصیص
صورت های تعارض عام و خاص
حالت اول:تاریخ صدور عام و خاص معلوم است
حالت دوم :تاریخ یکی از عام یا خاص معلوم و دیگری مجهول است
حالت سوم : تاریخ هر دوی عام و خاص مجهول است
خلاصه مطالب

فصل ششم:مطلق و مقید

تعریف مطلق و مقید
نکاتی پیرامون مطلق و مقید
رابطه عام و خاص و مطلق و مقید
تفاوت های عام و مطلق
خلاصه مطالب
اقسام قید:
1-صفت
2-مضاف الیه
3-متمم
4-استثناء
5-شرط
ب)قید منفصل
اطلاق و تقیید جمله
مقدمات حکمت:
1-امکان اطلاق و تقیید
2-عدم وجود قرینه
3-در مقام بیان بودن متکلم
4-نبودن قدر متیقن در مقام تخاطب
عدم وجود انصراف ظهوری
خلاصه مطالب
انواع اطلاق
1-اطلاق استغراقی یا افرادی
2-اطلاق بدلی
3-اطلاق ازمانی
4-اطلاق احوالی
1-اطلاق لفظی
2-اطلاق مقامی
حمل مطلق پر مقید
خلاصه مطالب

فصل هفتم مجمل و مبین

مجمل و مبین
1-مبین بالذات
2-مبین بالعرض
تکلیف به مجمل
خلاصه مطالب