راهنمای نگارش (قراردادهای خصوصی)

کتاب راهنمای نگارش ( قرارداد های خصوصی )

 اقسام عرف

عرف را از جهات متعدد تقسیم کرده ‏اند:

1ـ عرف لفظى و عملى: به این مطلب بعدا اشاره خواهیم کرد که نباید عرف لفظى را در این بحث دخالت داد و با توجه به این نکته می توان گفت آوردن «فى قول» در تعریف سوم عرف ناشى از خلط مبحث است.

2ـ عرف خاص و عرف عام: عرف خاص عبارت است از متعارفات بین صنفى یا در زمانى خاص یا در مکانى مخصوص و در برابر آن عرف عام است. پس سه نوع عرف خاص و عام می ‏تواند وجود داشته باشد.

الف ـ عرف خاص صنفى: مثلاً ممکن است خیاطان دستمزد شاگردان و کارگران خود را به طور هفتگى بپردازند، باغداران و کشاورزان به هنگام به دست آمدن محصول و شرکت‏ها و سازمان‏ها به طور ماهیانه و در این صورت عرف عام آن است که میان بیشتر اصناف معمول باشد مانند عیدى دادن به آنها، که غالباً می پردازند.

ب ـ عرف خاص زمانى: منظور این است که در زمانى کارى معمول و زمانى دیگر متروک باشد. چنانکه می ‏گویند پیشکشى دادن به برخى از مأمورین دولت زمانى در ایران معمول بوده است و اکنون متروک شده و ممکن است رشوه تلقى شود. عرف عام زمانى مثل جشن گرفتن در اعیاد ملى، نوروز و مهرگان که از زمان‏هاى بسیار قدیم در ایران معمول بوده و هنوز ادامه دارد.

ج ـ عرف خاص مکانى: عرف خاص مکانى رسومى است که در محلى خاص معمول باشد و در جاهاى دیگر نباشد. چنانکه معمول است در تهران عروس لباس سفید و داماد لباس سورمه‏ اى یا مشکى مىی پوشد و در عشایر و روستاهاى ایرانى آنچه معمول است این است که عروس لباس رنگارنگ می پوشد و براى داماد نو بودن لباس او معمول است، ولى به رنگ خاصى مقید نیست.

د ـ مى‏توان تصور کرد عرف خاص صنفى، در محلى و به زمانى معین محدود باشد و در برابر عرف دیگرى براى همه مردم، در هر جا و هر زمان وجود داشته باشد. البته مصداق کامل عرف خاص و عرف عام همین است. تعطیل جمعه و بیع استصناع از این نوع عرف عام براى همه مسلمانان و مؤجل بودن نصف مهر براى حنفى‏ها، در سرزمین سوریه در زمان حاضر از این نوع عرف خاص است.

استصناع ـ عبارت است از بیع چیزى قبل از ساخته شدن آن. مثل خرید ماشین، بخارى، یخچال و سایر مصنوعات پیش از آنکه ساخته شوند. با توجه به اینکه مبیع باید به هنگام عقد بیع موجود باشد و بیع معدوم باطل است، علماى اهل تسنن بیع این‏گونه اشیاء را به لحاظ ضرورت اجتماعى و هم به دلیل عرف عام جائز دانسته ‏اند و فقهاى شیعه نیز تحت عنوان «بیع کلى» آن را تصحیح نموده ‏اند.

مهر ـ درباره مهر این توضیح لازم است که بنا بر عقیده فقهاى امامیه، مهر دینى معجل است که به موجب عقد نکاح بر ذمه شوهر تعلق می گیرد و حتّى زوجه مى‏تواند پیش از زفاف همه آن را مطالبه نماید و تمکین از شوهر را منوط به دریافت آن نماید. ولى اگر زفاف انجام گیرد، زن دیگر نمی‏تواند تمکین نکند، لکن به هر حال مهر همیشه به صورت دین معجل مىیماند. بنا بر عقیده فقهاى حنفى، که در سوریه معمول است، نصف مهر فورى و معجل و نصف دیگر غیر فورى و مؤجل است.

مشتمل بر:

انواع اجاره نامه

اجاره نامه عرصه موقوفات تصرفی

بیع نامه

بیع نامه با وارث اصیل

صلح نامه

جعاله

مزارعه

مضاربه

مساقات

اعطای نمایندگی فروش

فروش توام با رهن

مشارکت در ساخت

داوری

نحوه تعیین قدرالسهم

قرارداد کلی (پشتوانه تسهیلات بانکی)

قرارداد فروش اقساطی توام با تعهدنامه

چاپ و نشر کتاب

اجراء و مدیریت پروژه

کارگزاری

کارو امور اجتماعی

زیارتی

مشاوره

خرید خدمت هنرمندان_ورزشکاران

اقاله نامه

حق انتفاع

حق ارتفاق

چک لیست و...

بانضمام:

وقف برگرفته از تحریرالوسیله

گفتار در حقوق ارتفاقی

انفساخ

بطلان عقد

عرف و عادت (اصول فقه)

تقسیم بندی کلی (تاریخی) عقود

ملخص قواعد فقه و حقوق

معانی کلمات

احکام قضایی

نظریات مشورتی

آراء وحدت رویه

نکات کلیدی و ....